Zadzwoń: +48 791 490 260

#1
#2
#3
#4
Dwujęzyczność
 

Dwujęzyczność

Zintegrowane kształcenie przedmiotowo-językowe (Content and Language Integrated Learning) to takie podejście do procesu edukacyjnego, które stawia przed uczniem dwa cele: jednocześnie poznanie treści przedmiotowych oraz opanowanie języka obcego, w którym odbywa się nauka. Zatem język obcy jest narzędziem, w którym odbywa się nauka treści niejęzykowych (przedmiotowych). CLIL wywodzi się z lat 90 ubiegłego wieku i od 2003 jest rekomendowane przez Parlament Europejski.


Organizacja

CLIL i standardowe nauczanie języków obcych różnią się znacznie podejściem do tego, co, jak i kiedy odbywa się w klasie. Jednym z podstawowych celów nauczania języka obcego jest zdobycie takich umiejętności, by można było poradzić sobie z komunikacją, najczęściej nieformalną, poza klasą. Program nauczania nastawiony jest na umiejętności, funkcje i struktury języka oraz słownictwo, a kolejność wprowadzania nowego materiału jest w zasadzie dowolna (np. w języku angielskim nie ma żadnych powodów, by drugi okres warunkowy był wprowadzany po pierwszym, a nie odwrotnie). Tematy wiążą się z czynnościami dnia codziennego i zainteresowaniami uczniów (Spratt, 2009). Taki język można określić mianem BICS (Basic Interpersonal Communicative Skills), czyli językiem dnia codziennego, który jest używany w kontekście sytuacyjnym (Cummins, 1979). Jest to też język „na wszelki wypadek” (just in case), do użycia w przyszłości (Mehisto i in., 2008).


Realizacja

Kluczowa jest współpraca nauczycieli przedmiotów z nauczycielem języka. Przy ścisłej współpracy nauczyciela przedmiotu z nauczycielem języka obcego możliwe jest pogłębienie czy rozszerzenie wiedzy. Przykładowo, jeśli przedmiotem nauczanym dwujęzycznie jest fizyka, nauczyciel języka obcego może przeanalizować życiorys jakiegoś odkrywcy, o którym właśnie jest mowa na lekcji przedmiotu. Jeśli przedmiotem nauczanym dwujęzycznie jest historia powszechna, na której uczniowie uczą się o rewolucji przemysłowej w Anglii, nauczyciel języka obcego może zaproponować uczniom fragmenty powieści Charlesa Dickensa.


Przedmioty

Dwujęzycznie nie mogą być nauczane: język polski, elementy historii dotyczące historii Polski oraz elementy geografii dotyczącej geografii Polski. Spośród pozostałych przedmiotów przynajmniej dwa są nauczane w języku obcym. W klasach 7-8 są to geografia i biologia. Wcześniejsze lata edukacji w szkole podstawowej to nauka wybranych treści polskiej podstawy programowej przez język angielski przez autorskie zajęcia.


Cztery filary CLIL


As w rękawie

Dwujęzyczność to niewątpliwa zaleta na rynku pracy. Osoby, które władają biegle dwoma lub więcej językami mają rekrutacyjnego "asa w rękawie". Dokładając do tego odpowiednie wykształcenie mogą wręcz przebierać w ofertach, bowiem ich rynek pracy jest potencjalnie dużo większy niż osób, które porozumiewają się tylko w jednym, ojczystym języku.


Strategie w CLIL

Istotne cechy CLIL to systematyczna praca w grupie, dobór ćwiczeń uwzględniających różne typy inteligencji uczniów, nauka poprzez różne kanały sensoryczne, stosowanie źródeł i materiałów odpowiednich do prowadzenia nauczania zintegrowanego, słownictwo przydatne na lekcji CLIL, użycie języka obcego i rodzimego w nauczaniu zintegrowanym. Podczas zajęć stosować można różne formy: nauczanie w grupie, praca w grupach roboczych, warsztaty i prezentacje wideo, muzyki i obrazów. Zajęcia mają przede wszystkim charakter ćwiczeniowy, warsztatowy, co pozwala na praktyczne wykorzystywanie wiedzy teoretycznej.


Budowanie rusztowania (scaffolding)

Nauczyciele nieustannie monitorują postępy uczniów, dostosowując zadania do aktualnej ich wiedzy, co wymaga łączenia utrwalonej wiedzy z nową, dzielenia języka i treści przedmiotu na mniejsze fragmenty omawiane w trakcie jednej jednostki lekcyjnej.


CLIL a nauczanie języków obcych


BICS (Basic Interpersonal Communicative Skills)

CLIL i standardowe nauczanie języków obcych różnią się znacznie podejściem do tego, co, jak i kiedy odbywa się w klasie. Jednym z podstawowych celów nauczania języka obcego jest zdobycie takich umiejętności, by można było poradzić sobie z komunikacją, najczęściej nieformalną, poza klasą. Program nauczania nastawiony jest na umiejętności, funkcje i struktury języka oraz słownictwo, a kolejność wprowadzania nowego materiału jest w zasadzie dowolna (np. w języku angielskim nie ma żadnych powodów, by drugi okres warunkowy był wprowadzany po pierwszym, a nie odwrotnie). Tematy wiążą się z czynnościami dnia codziennego i zainteresowaniami uczniów (Spratt, 2009). Taki język można określić mianem BICS (Basic Interpersonal Communicative Skills), czyli językiem dnia codziennego, który jest używany w kontekście sytuacyjnym (Cummins, 1979). Jest to też język "na wszelki wypadek" (just in case), do użycia w przyszłości (Mehisto i in., 2008).


CALP (Cognitive Academic Language Proficiency)

Tymczasem CLIL oparty jest na programie nauczania danego przedmiotu, gdzie sekwencja treści jest ściśle określona specyficznymi wymaganiami danej dziedziny nauki. Często język instrukcji jest uproszczony, a struktury językowe zależą od potrzeb związanych z nauczanymi treściami (Spratt, 2009). Język docelowy na lekcji CLIL można określić mianem CALP (Cognitive Academic Language Proficiency), który "odnosi się do umiejętności zrozumienia i wyrażania, zarówno w mowie, jak i piśmie, koncepcji i idei, które są powiązane z sukcesem w środowisku szkolnym" (Cummins, 2008). Jednocześnie jest to język, który można określić mianem "w samą porę" (just in time) (Mehisto i in., 2008).


Dwujęzyczność na I etapie edukacyjnym

Innowacyjne założenia pedagogiczne w nauczaniu języka angielskiego uwzględniają podstawę programową dla klas I-III. Jednocześnie zakładają realizację niektórych partii materiału w języku angielskim. Wybór lekcji nauczanych częściowo w języku angielskim zależy od specyfiki treści i omawianej problematyki. W niezmienionej formie pozostawiono treści z zakresu edukacji polonistycznej i matematycznej uznając, iż wprowadzany tam materiał jest zbyt ważny dla rozwoju i edukacji dziecka. Lekcje przeprowadzane częściowo w języku angielskim zostały wybrane z: edukacji muzycznej, plastycznej, społecznej, przyrodniczej, zajęć komputerowych, technicznych, wychowania fizycznego i edukacji zdrowotnej. Wybór tematów z wyżej wymienionego materiału nauczania jest celowy i nie wpływa na realizację podstawy programowej. Nauczyciel podczas części lekcji prowadzonej w języku angielskim nie wprowadza nowych pojęć a jedynie rozbudowuje wiedzę w zakresie jakiegoś zagadnienia. W procesie edukacji dwujęzycznej istotne jest gruntowne zrozumienie przez dzieci omawianych treści merytorycznych w języku polskim, a nauczanie w języku angielskim pełni głównie rolę powtórzenia i utrwalenia zdobytych wcześniej wiadomości i umiejętności. Nauczyciel posiadający odpowiednie kwalifikacje do nauczania języka angielskiego oraz edukacji wczesnoszkolnej przeprowadza część zajęć w języku polskim a część w języku angielskim. Dzięki takiemu rozwiązaniu nauczyciel kontroluje poziom opanowania przez dzieci treści z podstawy programowej i może zdecydować, podczas których partii lekcji mogą być wprowadzane elementy języka angielskiego. Początkowo dzieci nie wypowiadają się w języku angielskim ale dzięki takiemu systemowi bardzo szybko zaczynają rozumieć język obcy. Z czasem coraz częściej, bez nacisków ze strony nauczyciela, dzieci spontanicznie zaczynają wypowiadać się w języku angielskim, który staje się dla nich naturalnym językiem do codziennych kontaktów. Uczniowie zwracają się do nauczyciela po angielsku także w kwestiach organizacyjnych, dotyczących życia klasowego i szkolnego. Dzięki takiemu rozwiązaniu dzieci uczą się nie tylko mówić ale i myśleć w języku angielskim. Innowacja przewiduje także korelację treści programowych z zakresu nauczania wczesnoszkolnego treściami programowymi z języka angielskiego prowadzoną na bieżąco przez każdego nauczyciela pod nadzorem doradcy metodycznego języka angielskiego. Uczniowie Smart School mają większą niż w podstawie programowej liczbę godzin języka angielskiego. Zajęcia te prowadzone są na podstawie programów opracowanych specjalnie na potrzeby idei naszej szkoły przez doradcę metodycznego języka angielskiego i nauczycieli - wieloletnich praktyków w zakresie dwujęzyczności.


Zajęcia dwujęzyczne

Klasy 1-3

Klasy 4-6

Klasy 7-8