Wielokulturowość

Wiek przedszkolny to pierwsze kroki w samodzielnym doświadczaniu i porządkowaniu  świata, czas pierwszych  samodzielnych wrażeń, pierwszych opinii, wiedzy o tym, że świat jest skomplikowany i różnorodny. 

Otwarcie granic, swobodne podróżowanie, dostęp do mediów pozwala dzieciom na szybsze, wcześniejsze poznawanie środowisk, których jeszcze kilkadziesiąt lat temu nie miałyby okazji dotknąć i doświadczyć.

Dzieci już w wieku przedszkolnym stykające się z szeroko pojętą odmiennością miejsc, kultur i języków mogą wejść w proces akulturacji do życia społecznego z o wiele większą wiedzą bazową.  Dobrze, empatycznie pokazana mozaika odmienności służyć może budowaniu własnej tożsamości, własnych wyborów i preferencji, ale również empatii, tolerancji, wyobraźni i ciekawości świata.

Patrząc na różnorodne badania postaw dzieci wobec inności można wyłonić kilka istotnych  faktów:

• małe dzieci rozpoczynają kategoryzację społeczną od różnicowania płci, w wieku przedszkolnym dzieci oceniają płeć następująco – taka sama tzn. lepsza lub odmienna tzn. gorsza. To płeć wywiera silny wpływ np. na klasyfikowanie ludzi, na preferencje wybieranych lalek, na lepsze zapamiętywanie opowieści;
• dzieci przedszkolne potrafią klasyfikować i wartościować różnych obiektów społecznych według przynależności etnicznej, zawodu, wieku;
• ogólnie rzecz ujmując, dzieci przedszkolne zazwyczaj są otwarte na innych ludzi i łatwo akceptują odmienność, w tym także wielokulturowość. Choć obserwując grupy przedszkolne, możemy również stwierdzić, iż naturalną tendencją dziecka jest preferowanie ludzi spostrzeganych jako podobnych do siebie (wiekiem, wyglądem, kolorem skóry, ubiorem, znajomością języka). W związku z tym, wprowadzenie edukacji międzykulturowej, wydaje się rozwiązaniem koniecznym, w tak szybko zmieniającym się społeczeństwie.

Dlatego warto pamiętać, że akceptacja odmienności przez naszego przedszkolaka jest osiągnięciem rozwojowym, wypracowanym przez dziecko, przy wsparciu ważnych dla niego dorosłych, w tym wychowawców, akcentujących istnienie wielokulturowości w świecie dziecka.

Przez większość okresu powojennego Polska była krajem w miarę jednorodnym etnicznie. 24 lutego 2022 zmienia ten obraz diametralnie i pokazuje z całą siłą, jak ważna jest edukacja wielokulturowa już najmniejszych dzieci. Do przedszkoli polskich trafiło już 40 tys. Dzieci ukraińskich. Zatem nasi najmłodsi namacalnie spotykają się z innym językiem, kulturą, często inną religią. W większych miastach koledzy i koleżanki o innym wyglądzie i kulturze są już oczywistością, pojawiają się reemigranci – osób narodowości polskiej, które wróciły do kraju po pewnym czasie spędzonym poza jego granicami, w tym osoby z partnerem obcokrajowcem, z rodzin dwukulturowych, czyli dzieci obcokrajowców pracujących w Polsce, uchodźców oraz z małżeństw dwukulturowych mieszkających na stałe w Polsce.

W Smart School edukacja wielokulturowa w przedszkolu była jednym z fundamentów idei naszej placówki  od  momentu jej utworzenia w 2010 roku.

Napisany w 2011 roku projekt  „Dziecko między kulturami świata” na konkurs instytucjonalny o tematyce  innowacji w zakresie nauczania i uczenia się języków obcych  zaowocował nagrodą Komisji Europejskiej European Language Label

Jak to realizujemy?

1. Realizujemy program autorski „Dziecko między kulturami świata” w 3-letnim cyklu pracy w przedszkolu począwszy od dzieci 4-letnich.
2. Poznajemy kulturę, religię, ciekawostki, bajki, zabawy, zwyczaje wybranej części świata, kontynentu, regionu, kraju wg klucza:
   • Rok pierwszy, święta i zwyczaje różnych kultur,
   • Rok drugi, podróż geograficzna przez kontynenty
   • Rok trzeci, historia cywilizacji, kultur, wynalazków.
3. Program autorski stanowiący kanwę naszej pracy ewoluuje wraz z potrzebami naszych wychowanków, a pozwala nam na to  duży wybór literatury przedmiotu zakresie edukacji wielokulturowej.
4. Równolegle z poszerzaniem wiedzy z podstawowych zasad, zwyczajów i tradycji panujących w danej kulturze poprzez gry, zabawy, filmy, bajki, zajęcia praktyczne podczas realizacji podstawy programowej i podczas specjalnych dni poświęconych wybranym kulturom, uczymy tolerancji, empatii, wdzięczności i konieczności pomagania słabszym.
5. Projekt ma zatem walor wychowawczy, uczący dzieci zadawania pytań, pracy z trudniejszymi tematami adekwatnie do wieku, kształtujący postawy empatyczne i prospołeczne.
6. Jednocześnie projekt ma walor uatrakcyjniania zajęć w przedszkolu poprzez ciekawe zajęcia, kreowanie przestrzeni innych kultur wraz z ich strojami, kuchnią, muzyką, tańcami, zabawami.

Efektami naszej pracy jest wychowywanie dzieci ciekawych świata, empatycznych, posiadających poszerzoną wiedzę geograficzną, historyczną, bardziej zmotywowanych do dalszego poznawania świata w chwili wstąpienia w progi szkoły, a przede wszystkich z radością i otwartością  przyjmujących nowych kolegów i koleżanki pochodzących z innych kultur i obszarów językowych.

Inny w naszym przedszkolu nigdy nie znaczy obcy, inność jest zaletą i walorem, a nie powodem do zjawisk wykluczenia, które w naszym przedszkolu nigdy nie miało miejsca.